Azot döngüsü, azotun farklı kimyasal formlar arasında atmosfer, toprak ve canlı organizmalar arasında dolaşımını ifade eder. Bu döngü, yaşam için temel bir öneme sahiptir çünkü azot, proteinler, nükleik asitler ve diğer önemli biyomoleküllerin yapısında bulunur.
Aşamaları:
Azot Fiksasyonu: Atmosferdeki serbest azotu (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/azot">N<sub>2</sub></a>), bitkiler tarafından kullanılabilir formlara (amonyak - <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/amonyak">NH<sub>3</sub></a> veya amonyum - <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/amonyum">NH<sub>4</sub><sup>+</sup></a>) dönüştürme sürecidir. Bu işlem, azot bağlayıcı bakteriler (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/azot%20bağlayıcı%20bakteriler">azot bağlayıcı bakteriler</a>) tarafından gerçekleştirilir. Yıldırım ve endüstriyel işlemler de azot fiksasyonuna katkıda bulunabilir.
Amonyaklaştırma (Mineralizasyon): Ölü organizmaların ve atık ürünlerinin ayrışmasıyla organik azoto, amonyağa (NH<sub>3</sub>) dönüştürülmesidir. Bu süreç, saprofitik bakteriler ve mantarlar (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/saprofit">saprofit</a>) tarafından gerçekleştirilir.
Nitrifikasyon: Amonyağın (NH<sub>3</sub>) önce nitrite (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/nitrit">NO<sub>2</sub><sup>-</sup></a>) ve ardından nitrata (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/nitrat">NO<sub>3</sub><sup>-</sup></a>) dönüştürülmesidir. Bu iki aşamalı süreç, nitrifikasyon bakterileri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/nitrifikasyon%20bakterileri">nitrifikasyon bakterileri</a>) tarafından gerçekleştirilir. Nitrat, bitkiler tarafından kolayca alınabilir bir azot formudur.
Denitrifikasyon: Nitratın (NO<sub>3</sub><sup>-</sup>) tekrar azot gazına (N<sub>2</sub>) dönüştürülerek atmosfere geri verilmesidir. Bu süreç, denitrifikasyon bakterileri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/denitrifikasyon%20bakterileri">denitrifikasyon bakterileri</a>) tarafından oksijensiz (anaerobik) koşullarda gerçekleştirilir.
Azot Özümlemesi (Asimilasyon): Bitkilerin nitrat (NO<sub>3</sub><sup>-</sup>) veya amonyumu (NH<sub>4</sub><sup>+</sup>) alarak bunları organik bileşiklere (örneğin, amino asitler, proteinler) dönüştürmesidir. Hayvanlar da bitkileri yiyerek bu organik azotu alırlar.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page